Äó là khoản cứu trợ chính thức đầu tiên Trung Quốc gá»i Chính phá»§ Philippines. Äến thứ 5 ngày 15/11, để "gỡ" lại danh dá»± trước làn sóng chê bai khắp thế giá»›i, Trung Quốc vá»™i vã chuyển đồ cứu trợ trị giá 1,6 triệu USD đến tâm bão. Nhưng hành động này không cứu vãn được danh dá»± cá»§a má»™t cưá»ng quốc Ä‘ang nổi nhưng mang tiếng “bá»§n xỉn”.
 |
Má»™t em bé trong trại tạm trú ở Tacloban, Philippines. (Nguồn: Theglobeandmail)
|
“Äúng là Trung Quốc còn nhiá»u dân nghèo, Ä‘úng là quan hệ Trung Quốc - Philippines Ä‘ang căng thẳng, nhưng Ä‘ó đưá»ng đưá»ng là “con rồng châu Á”, nếu được phép gá»i ý kiến tá»›i Chá»§ tịch Táºp Cáºn Bình, tôi sẽ khuyên ông Ä‘iá»u ngay má»™t nhóm cứu viện hùng háºu đến Philippines”, ông Ian Bremmer - Tổng Giám đốc táºp Ä‘oàn Eurasia tại New York, chia sẻ.
Trong khi các nước Ä‘ang dốc hầu bao quyên góp nhằm chia sẻ thiệt hại vá»›i nước bạn: Úc góp 28 triệu USD, Mỹ góp 20 triệu USD, Liên minh châu Âu góp 17 triệu USD, Anh góp 16 triệu USD, Nháºt góp 10 triệu USD, Hàn Quốc góp 5 triệu USD, Vatican góp 4 triệu USD, Indonesia góp 2 triệu USD cùng nhiá»u tổ chức phi chính phá»§ khác, trong Ä‘ó chỉ riêng các tổ chức tại Mỹ Ä‘ã quyên góp được 300 triệu USD trị giá viện trợ.
 |
100.000 USD cá»§a Trung Quốc chỉ đủ mua 9 chai rượu loại này. (Ảnh: BP)
|
Váºy mà số tiá»n cả Trung Quốc gá»i Ä‘i chỉ bằng số tiá»n nghệ sỹ trượt băng nghệ thuáºt Hàn Quốc Kim Yu-na Ä‘óng góp, 100.000 USD chỉ đủ để mua…9 chai rượu 2006 Romanee-Conti.
Äặt lên bàn cân so sánh vá»›i nhiá»u nước khác, sá»± “nhá» má»n” cá»§a Trung Quốc càng lá»™ rõ thêm. New Zealand có ná»n kinh tế quy mô GDP 167 tá»· USD, chỉ bằng má»™t góc con số 8,4 nghìn tá»· USD tại Trung Quốc. Nhưng Chính phá»§ Wellington Ä‘ã chung tay quyên góp được 1,7 triệu USD.
Nguyên nhân do Ä‘âu?
Mối bang giao chặt chẽ giữa chính phá»§ Manila và Washington từ lâu Ä‘ã khiến Trung Quốc đứng ngồi không yên. Tổng thống Philippines - ông Benigno Aquino cÅ©ng kiên quyết không lùi bước trước sá»± xâm lấn cá»§a Trung Quốc tại khu vá»±c biển Äông, và làm Bắc Kinh nổi giáºn khi Ä‘âm đơn kiện Trung Quốc lên Tòa trá»ng tài Liên hiệp quốc vá» yêu sách chá»§ quyá»n phi lý ở biển Äông. Nhưng Ä‘ây hoàn toàn là vấn đỠchính trị riêng rẽ.
Ông Joseph Cheng, giáo sư khoa há»c chính trị Äại há»c Hồng Kông chuyên nghiên cứu mối quan hệ cá»§a Trung Quốc vá»›i Äông Nam Á, phát biểu: “Các nhà lãnh đạo Trung Quốc Ä‘ã bá» lỡ má»™t cÆ¡ há»™i thể hiện lòng hào hiệp cá»§a mình. Khoản viện trợ ít á»i Ä‘ó không thể cải thiện mối quan hệ vốn Ä‘ã mong manh (vá»›i Manila)”.
Äể tá»± chữa ngượng, Trung Quốc Ä‘ã gá»i thêm 200.000 USD tá»›i Philippines qua Há»™i chữ tháºp Ä‘á». Nhưng kể cả váºy, tổng cứu trợ cá»§a nước này còn ít hÆ¡n khoản nháºn được từ chính Philippines trị giá 450.000 USD khi động đất Tứ Xuyên xảy ra năm 2008. Cho đến bây giá», tổng khoản cứu trợ cá»§a Trung Quốc vẫn ít hÆ¡n khoản tiá»n 4,88 triệu USD nước này gá»i Pakistan sau tráºn động đất xảy ra 2 tháng trước.
“Quyá»n lá»±c má»m”
Sá»± việc này, nhìn trên góc độ vÄ© mô, thuá»™c má»™t trong những nguyên nhân dẫn đến việc Trung Quốc không tạo dá»±ng được hệ thống “quyá»n lá»±c má»m”. Thay vì dùng văn hóa, chính sách ngoại giao khôn khéo để kết thân vá»›i các nước trên thế giá»›i, Trung Quốc chỉ dùng tiá»n. Trung Quốc rót rất nhiá»u tiá»n đầu tư vào các nước như xây dá»±ng đưá»ng sắt tại Indonesia, hầm ngầm tại Brazil, Ä‘iện lá»±c tại Campuchia, thá»§y Ä‘iện tại Lào, cầu đưá»ng tại Việt Nam, đưá»ng sá tại Zambia, nhà máy tại Malaysia, sân bay tại Myanmar, dàn khoan tại Uzbekistan, nhưng đổi lại, Trung Quốc muốn nắm toàn bá»™ quyá»n chi phối. Äó cÅ©ng là thông Ä‘iệp Trung Quốc Ä‘ang gá»i đến Philippines.
Chuyên gia vá» các vấn đỠthương mại Arvind Subramanian cá»§a Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Peterson có trụ sở ở Washington nháºn định: “Trung Quốc sẽ rất hùng mạnh, nhưng theo má»™t cách láºp dị”, nước này chỉ có thể thâu tóm váºt chất chứ không phải tình cảm từ thế giá»›i. “Há» sẽ không bao giỠđạt được thứ quyá»n lá»±c má»m mà Mỹ có – má»i ngưá»i muốn tá»›i Mỹ, sống ở Mỹ”.
Có lẽ Trung Quốc đừng nên viện trợ Philippines, có lẽ ông Táºp Cáºn Bình nên giữ khoản tiá»n Ä‘ó lại và thuê cho Trung Quốc má»™t công ty quảng cáo cá»™ng đồng. Bởi lẽ Ä‘úng là Philippines Ä‘ang chìm trong thảm há»a thiên nhiên, nhưng hình ảnh cá»§a chính Trung Quốc cÅ©ng Ä‘ang chìm trong “thảm há»a danh dá»±”.